Ngành viễn thông đang không ngừng phát triển ở Việt Nam và trên toàn thế giới với những xu hướng mới, góp phần quản lý, điều hành đất nước, đảm bảo an ninh quốc phòng, đồng thời nâng cao đời sống, văn hóa và kinh tế của người dân.
Xu hướng phát triển ngành viễn thông tại Việt Nam
Việt Nam được đánh giá là một quốc gia có nhiều lợi thế để ngành viễn thông có nhiều tiến bộ hơn nữa trong tương lai.
Sự tác động của cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đã làm thay đổi mọi mặt, mọi lĩnh vực của đời sống. Không nằm ngoài xu thế đó, ngành viễn thông chịu ảnh hưởng của khoa học - công nghệ cũng có nhiều sự chuyển mình, đột phá.
Trong thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa như hiện nay, ngành điện tử viễn thông được dự đoán sẽ phát triển theo những phương hướng sau đây.
Mạng 5G là thế hệ thứ 5 của mạng di động. Sự xuất hiện của mạng 5G làm tăng khả năng kết nối giữa con người và máy móc. Công nghệ này cung cấp tốc độ tải xuống và tải lên nhanh hơn - gấp khoảng 5 lần so với tốc độ của 4G, đồng thời có khả năng kết nối ổn định hơn. 5G sở hữu tính năng mà các thế hệ mạng trước đó chưa bao giờ có thể làm được.
Kết nối 5G hiện đang được coi là xu thế của ngành viễn thông, được dự đoán và kỳ vọng sẽ tạo ra một cuộc cách mạng lớn về kết nối với khả năng truyền dữ liệu cực cao, kết nối với công suất lớn.
Xem thêm bài viết: Mạng 5G - Thực tế triển khai tại Việt Nam (Cơ hội và thách thức)
Mạng 5G có nhiều đặc điểm nổi trội so với các thế hệ mạng trước đó - Ảnh: Internet
Cơ hội phát triển ngành viễn thông nước ta hiện nay
Trong bối cảnh kinh tế vĩ mô toàn cầu gặp nhiều khó khăn, ngành Viễn thông - công nghệ thông tin Việt Nam vẫn có những điểm sáng trong năm 2022. Tuy nhiên, bước sang năm 2023, thị trường chứng kiến nhiều doanh nghiệp trong ngành chịu ảnh hưởng nặng nề từ rủi to suy thoái kinh tế thế giới và áp lực lạm phát.
Tuy nhiên, theo khảo sát của Vietnam Report tiến hành vào tháng 3-2023, ngành công nghệ thông tin - viễn thông vẫn đang dẫn đầu top 7 ngành được đánh giá có tiềm năng tăng trưởng tốt trong ít nhất 2 - 3 năm tới với tỉ lệ 63,6% số doanh nghiệp lựa chọn.
Với chiến lược “đi tắt đón đầu”, tận dụng và học hỏi từ những quốc gia lớn, nước ta cũng đang có những thay đổi tích cực, trở thành nơi có nhiều tiềm năng và phát triển trên hành trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa, bao gồm cả ngành điện tử - viễn thông.
Việt Nam hiện đang là thành viên của nhiều tổ chức thương mại Thế giới, ký kết hàng loạt Hiệp định thương mại tự do. Điều này đã giúp mở rộng mối quan hệ hợp tác kinh tế giữa Việt Nam với các quốc gia khác. Nhờ đó, các doanh nghiệp viễn thông đủ năng lực có thể xuất khẩu các sản phẩm, thiết bị công nghệ viễn thông của mình tới nhiều quốc gia với mức thuế tương đối thấp.
Tận dụng lợi thế đó, nhiều tập đoàn viễn thông lớn tại Việt Nam như Viettel, VNPT, Mobifone,... đã và đang đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu tới nhiều quốc gia trong khu vực và trên thế giới.
Thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của ngành điện tử viễn thông. Ngành viễn thông Việt Nam có nhiều lợi thế để thu hút nguồn vốn đầu tư như: Thị trường ổn định, nền kinh tế đang trên đà tăng trưởng, nguồn nhân lực ngày càng được tập trung bồi dưỡng kiến thức, nâng cao trình độ và tay nghề.
Những điều cần biết về Ngành Kỹ thuật viễn thông
Kỹ thuật viễn thông là một ngành học xoay quanh quá trình trao đổi thông tin giữa các kênh thông qua các phương tiện có dây hoặc không dây. Nó tập hợp tất cả các yếu tố của kỹ thuật điện, bao gồm cả kỹ thuật máy tính và kỹ thuật hệ thống, để tạo ra và cải tiến các hệ thống viễn thông.
Các kỹ sư viễn thông làm việc để phát triển, thiết kế và duy trì các hệ thống liên lạc thoại và dữ liệu, bao gồm cáp quang, vệ tinh, có dây và không có dây, cũng như mã hóa và nén dữ liệu. Nói một cách đơn giản, kỹ thuật viễn thông ảnh hướng mọi khía cạnh của cuộc sống của chúng ta, từ định vị GPS đến internet.
Cài đặt, kết nối và kiểm tra hệ thống cáp
Chẩn đoán và sửa lỗi trong hệ thống
Đảm bảo hệ thống bảo mật của các thiết bị liên quan
Lắp đặt anten di động và anten tĩnh trên các tòa nhà
Thiết kế, xây dựng và thử nghiệm các thành phần và thiết bị viễn thông.
Công việc của các kỹ sư viễn thông thường sẽ phải tạo ra các thiết kế mạch cơ bản để triển khai các mạng không dây, đồng thời trách nhiệm thiết kế và giám sát lắp đặt các thiết bị và cơ sở viễn thông, chẳng hạn như hệ thống chuyển mạch điện tử, hệ thống điện thoại dây đồng, hệ thống cáp quang hoặc hệ thống dữ liệu giao thức internet.
Một số lĩnh vực tập trung chính của các kỹ sư viễn thông là cài đặt mạng máy tính băng thông rộng tốc độ cao, và truyền thông quang học và không dây hoặc vệ tinh. Các kỹ sư viễn thông có thể làm việc trong các lĩnh vực như sau:
Viễn thám, đo lường và điều khiển
Kỹ sư viễn thông chịu trách nhiệm cho mọi quá trình tạo ra một hệ thống viễn thông, xử lý cả phần mềm và phần cứng. Một số vai trò mà một kỹ sư viễn thông có thể đảm nhận:
Thiết kế - linh kiện điện tử, phần mềm, sản phẩm hoặc hệ thống cho các ứng dụng thương mại, công nghiệp, y tế, quân sự hoặc khoa học;
Xây dựng - quy trình bảo trì và thử nghiệm cho các linh kiện và thiết bị điện tử;
Kiểm tra - Đánh giá hệ thống và đề xuất sửa đổi thiết kế hoặc sửa chữa thiết bị; và
Sửa lỗi - Kiểm tra thiết bị, dụng cụ và hệ thống điện tử để đảm bảo chúng an toàn.
Ví dụ về các công việc trong kỹ thuật điện tử và viễn thông bao gồm:
Giám đốc hoặc chuyên gia viễn thông
Giám đốc Công nghệ Thông tin (CNTT)
Quản lý dự án, Công nghệ thông tin
Lấy người dùng làm trung tâm
Ngành viễn thông ngày càng phát triển mạnh mẽ với nhiều dịch vụ, tiện ích mới mẻ. Những dịch vụ, tiện ích này mang lại nguồn lợi ích lớn cho các doanh nghiệp kinh doanh viễn thông nói riêng và sự phát triển kinh tế của quốc gia nói chung.
Các dịch vụ, tiện ích được phát triển dựa trên nhu cầu thực tế của người dùng. Đặt người dùng làm trung tâm giúp các công ty, doanh nghiệp viễn thông cung cấp những sản phẩm, dịch vụ có tính ứng dụng cao.
Có thể kể tới dịch vụ VAS (Value-added Services - Giá trị gia tăng) cung cấp nhiều tiện ích, biến chiếc điện thoại trở nên thông minh hơn như kết nối Internet (3G, 4G), nghe nhạc, xem phim, chơi game,... Người dùng có thể đăng ký sử dụng những dịch vụ cần thiết, phục vụ cho nhu cầu và sở thích.
Dịch vụ VAS mang đến cho người dùng nhiều trải nghiệm thú vị, đồng thời các nhà mạng cũng thu được nguồn lợi nhuận cao. Chính vì vậy, các nhà mạng khác nhau đã và đang không ngừng phát triển nhiều tiện ích hơn nữa để phù hợp với khách hàng.
Đây cũng là xu hướng phát triển sản phẩm cá nhân hóa mà các doanh nghiệp đều đã và đang hướng đến trong tương lai.
Trong những năm gần đây, ngành viễn thông có thể nhận thấy những sự sụt giảm của những mảng kinh doanh truyền thống. Nguyên nhân chủ yếu là do sự phổ biến của mạng Internet và dịch vụ OTT (Over The Top).
Không khó để nhận thấy, thói quen của người dùng cũng thay đổi, hướng đến sử dụng những hình thức liên lạc, truyền dẫn thông tin hiện đại, nhanh chóng hơn. Chính vì vậy, các nhà mạng cũng đang dần thay đổi, làm mới bản thân để phù hợp với xu hướng chuyển đổi số.
Đây là mục tiêu hàng đầu và tất yếu của ngành điện tử - viễn thông, đặc biệt là trong giai đoạn cuộc cách mạng số 4.0 bùng nổ mạnh mẽ như hiện nay.
Cuộc cách mạng khoa học công nghệ lần thứ tư gắn liền với những thiết bị thông minh, cáp quang băng thông rộng cùng nhiều công nghệ tiên tiến như: Internet vạn vật (IoT - Internet of Things), Dữ liệu lớn (Big Data), Trí tuệ nhân tạo (AI - Artificial Intelligence), Tự động hóa quy trình, Điện toán đám mây (Cloud computing), Chuỗi khối (Blockchain),...
Nổi bật cho xu thế này là sự ra đời của dịch vụ tiền di động (Mobile Money). Dựa trên thói quen chuyển đổi từ thanh toán tiền mặt sang các hình thức thanh toán online, các tập đoàn viễn thông đã triển khai dịch vụ thanh toán hàng hóa có giá trị nhỏ qua tài khoản di động. Đây được coi là một trong những bước ngoặt lớn trong quá trình chuyển đổi số của ngành viễn thông Việt Nam.
Bên cạnh đó, nhiều công nghệ khác đã và đang được nghiên cứu để áp dụng để nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ viễn thông trong tương lai:
IoT giúp kết nối tất cả các thiết bị như các đồ dùng trong nhà hay các hệ thống máy móc trong nhà máy thông qua mạng không dây (wifi) hoặc mạng viễn thông băng rộng (3G, 4G, 5G). Khi đó, các thiết bị có thể liên lạc thông suốt với nhau, đưa ra phản hồi nhanh chóng và đồng nhất.
Big Data hỗ trợ thu thập, phân tích khối lượng dữ liệu khổng lồ, cung cấp những thông tin cần thiết cho doanh nghiệp về hành vi, thói quen và nhu cầu của khách hàng.
Trí tuệ nhân tạo xử lý, phân tích khối lượng dữ liệu lớn, trích xuất những thông tin có giá trị. Từ đó, đưa ra cách xử lý, giải quyết vấn đề, mang lại những trải nghiệm tốt hơn cho khách hàng bằng cách: Cung cấp sản phẩm, dịch vụ mới; Tối ưu hóa mạng; Bảo trì dự đoán; Trợ lý ảo;...
Chuyển đổi số mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành viễn thông với những bước phát triển mạnh mẽ, kết nối thế giới thực và ảo. Trong xu hướng đó, sự đổi mới, sáng tạo, năng lực học hỏi và tư duy quản lý của con người là vô cùng quan trọng để có thể làm chủ và ứng dụng công nghệ một cách tối đa, hiệu quả.
Chuyển đổi số là một trong những mục tiêu các doanh nghiệp viễn thông đang hướng tới - Ảnh: Internet
Xem thêm bài viết: Xu hướng chuyển dịch ngành viễn thông năm 2023
